Florencio Delgado Gurriarán GALICIA INFINDA editorial adela digital. Galicia infinda, portada. Cantarenas. Valdeorras. Poemas mexicanos

Galicia infinda ¡Galicia é infinda! Nosa Galicia é máis que toda a Terra. Non é xa o cativo currunchiño que din escolas vellas. Cómprenos desbotar antigos erros fillos de mente estreita: ¡Galicia é infinda! Bela estrada de ensoños, con macadam de estrelas, a Vía Láctea é camiño que leva a Compostela, hoxe e outrora faro, á cibdade ecuménica que alumeóu, na Europa, trebas da Edade Meia. Polo mundo espallados van os netos dos celtas. Dende a austral Buenos Aires á parroquia labrega; do New-York boligante ás indianas ribeiras; da pelica de touro ata a China de lénda... Dende o berce sabido á final cova incerta: os boscos do Amazonas, carpaceiras brañegas, do Courel as searas, cais da veira do Sena, de Hong-Kong as baiucas as viñas valdeorresas, coqueirás das Antillas augas bacalloeiras... Agros, mares e montes Vilas, cibdades, cities, twons, aldeias, os recantos do Mundo... ¡Todo é terra galega! ¡Galicia é infinda! Noso meirande rio non é o Miño, galán a namorar moza ribeira, nin o Sil, gabancioso do seu ouro e do seu belo enfeite de cepeiras. O Gulf Stream é o noso río meirande: río que rega xirxilantes veigas e os carreiros da escuma que ás sereias gorentean; o dos risos de choiva, garimoso de névoas, que anda a apalparlle os peitos ás montanas para folgarse coelas e, afoutado, cobrilas, pra ser pai de regueiros e fontenlas. ¡Galicia é infinda! Nosa Galicia é máis que toda a Terra. Galicia só limita coa Saudade, elástica fronteira que serve para o tempo e para o espacio -onde un galego está, atópase ela-, mais que ninguen atravesala pode inda que leve nos papés: Poeta.

Nomes Nomes de Michöacan, son garruleiro e lisgairo: Tsintsunsan, Paricutín, Sirahuen, Uruapan, Ario, Saráracua, Cupatizsio Tangancícuaro, Tacámbaro... Nomes da tarasca terra, ¡rechouchio de paxaros! ....................... de antergo e de nobre alamio: Nomes da veira do Sil, Val de Afreixo, Val de Godo, a Pena da Moura, o Castro, Porto Mourisco, Baxeles, Córgomo, Castelo, Arnado, Outarelo, Millarouso, Portela, Cesures, Arcos... Nomes, nomes de Valdeorras, ¡dóce e sonoroso canto!

Resposta a Rosalía No cabo de século dos seus "Cantares Gallegos" Eu cantar, cantar canteí, a grasia non era moita Ti cantar, cantar, cantache, ti cantache, Rosalia; ti cantar, cantar, cantache, da grasia de Deus unxida, concertos de reiseñores, malvises e cotovías, de rulas que loitos choran, de galos na amañecida; de airiños que tollen mágoas, de mozas pernas que esbrinzan e de xogorás punteiros de gaitas nas romerías. ....................... Do rio, na frorida veira do mar ao pé das ondiñas, cantache, nova alborada, o abrente dun craro día. E, teu cantar, foi roibén, foi diana de ledicia, pois cantache o &laqno;resurrexit» da lene fala esquecida. ........................... Ti cantar, cantar, cantache., cantache, que ben sabías; cantache de grasia chea: ¡vos groriosa da Galicia!

Cantarenas

Córgomo de Valdeorras Pra os meus lonxanos viciños. Tesouro de lembranzas: garimosas, acedas, ou mouras de tristura ou dóces e sinxelas. Acubilladas todas, do pasado, antre a néboa. ¿Por qué xurden agora na miña mente inqueda? Arastora, na longa lonxanía, volto a vivir a vida do pasado. Lembro a nenez e lembro a mocedade, lembro a noiva sinxela dos quince anos. Meu Córgomo de Valdeorras é bocarribeira crara. Por Córgomo de Valdeorras non anda a Santa Compaña, porque o bon viño escorrenta medos, trasnos e pantasmas. Moucho, Valsadal, Chancelo.. viñas de viño baril. ¡O viño da nosa adega manda mecha no Brasil! Os mozos da miña aldea sómola fror de Valdeorras, que, en Córgomo, non cochamos nin nos bolos, nin cás mozas. Os bolos ralban louxados, a bola ralba penedos... ¡É que xogan, mau a mau, o Severino i o Ferros! Non sóbelo que é froxar nin sábelo que é rousar... ¿E chámaste carreteiro? ¡Sonche ganas de falar! ¡Andar o "bago relú", ós hérbedos i os choupís, e deitarse ó "ventestate" ó xeito dos lampantís! O niallo de mostaceiras do chanteiro das Cortiñas ten areas i on sapiño... ¡Que se amolen as formigas! ¡No tolear de febreiro era noiva a amendoeira e, polo San Xoán garrido, tiña rubís a cerdeira!

Córgomo de Valdeorras Para mis lejanos vecinos Tesoro de recuerdos: ?, ácidas, o sombrías de tristeza o dulces y sencillas. ? todas, del pasado, entre la niebla. ¿Por qué surgen ahora en mi mente inquieta? Hasta ahora, en la larga lejanía, vuelvo a vivir la vida del pasado. Recuerdo la niñez y recuerdo la mocedad, recuerdo la novia sencilla de los quince años. Mi Córgomo de Valdeorras es ? clara. Por Córgomo de Valdeorras no anda la Santa Compaña, porque el buen vino espanta miedos, gnomos y fantasmas. Moucho, Valsadal, Chancelo.. viñas de vino ?. ¡El vino de nuestra bodega manda mecha en Brasil! Los mozos de mi aldea somos la flor de Valdeorras, que, en Córgomo, no ? ni con bolos ni con mozas

Moza Erguéitolos seos, tunxente a cadeira... ¡Con qué maxestade ven, a miña nena, da "Fonte dos Canos" Co cántaro á testa!

Moza Erguidos los senos, turgente la cadera... ¡Con qué majestad viene, mi nena, de "Fuente Caños" Con el cántaro a la cabeza!

Os &laqno;Trintas» O Félix frorea a gaita, Fermín frorea o requinto, fai, Roxelio o redobrante, na caixa, lene tronido... ¡Ou a groria da alborada, dende a "Pireira" ás "Gralleiras" no amencer da Santa Marta!

Laios de vello ¡Ai aquil &laqno;agarradiño»! ¡Ai aquila muiñeira! ¡Ai aquiles &laqno;coleados»! ¡Ai aquilas &laqno;habaneras»! ¡Ai aquil &laqno;Tu aliento es suave» i &laqno;Entre rosas y azucenas», cós que, nas rondas de outrora, namorabamos ás nenas! .................. Hoxe, a beilar coma os pretos, xa todos se escozomelan... ¡I as cantarenas de agora nos se acomparan cás vellas!

Riu de Farelos Chamaranche fita ou cobra, poéticas nomeadas, mais ti, ¿qué arela teis diso, souril brinquedo das augas?

A Caldeira Do riu de Farelos ehí ven a caldeira pra amatala sede de tódalas terras. Espelliño ledo, cristal manseliño, ven cantaruxando veira dos camiños, O seu ben reparte, cal Samaritana, e acaba probiña, e morre escoada. Bebe o boi marelo, bebe a mansa besta, beben as herbiñas... ¡todos beben de ela! ...................... Pasóu a caldeira, camiño das hortas, a falar soíña, a cantar saudosa.

A Malla Pértigas e mocas, en rexo bailado, a eira apouvigan. Pulo acompasado e rítmico estrondo no bater dos päos. Poeira amarela amarelo estrado, balet amarelo, amarelos mallos. As nenas, peneiran. Baila, ceibe, o gräo.

Esquiadores Do Barco, os esquiadores, a serra civilizaron As encostas da Trevinca xa saben o que é o slalom, máis á neve, outrora virxe, Co seu riscar esforciaron.

Casoiro Casóu don Godello con dona Mencia e van pór a casa polo "Val das Viñas". Daquela xuntanza, foron de padriños a rica Viura e o rico Caíño. Houbo baile e foi a millor parexa mozo Merenzáo i a Mociña Fresca. A nena Garnacha púxose bermella, porque, o Brencelláo, fixolle unha festa. Co esa nena tola que din Viciveira, "Jerez", o andalús, foi de brincadeira. I a nai da rapaza -a Maria Ordoña-, polo Viñaredo andaba chorosa. .................... Fillo da Mencía e máis do Godello, un neno barudo, ledo e rebuldeiro (dos que din as xentes: "arde nun candieiro"), nacéu, polo Cristo, no mes de setembro.

Enterro Marmaña, marmaña... Anguria nos peitos. Camiño da Cova vai o cadaleito. .................... ¡Saudosa teoría antre os castañeiros!

Prego final á Santa Marta, abegosa dos ouvidos Miña Santa miragreira que sopeache á "Tarasca": ¡Fai que axiña voltar poda ouvir, do meu povo, as falas!

Florencio Delgado Gurriarán GALICIA INFINDA editorial adela digital. Galicia infinda, portada. Cantarenas. Valdeorras. Poemas mexicanos

página creada el 15-5-2000. última actualización 15-5-2000. Webmaster: adelgado@mail.ddnet.es